Jak pracodawcy IT postrzegają branżę w dobie Covid-19
To, że świat po pandemii koronawirusa będzie inny, niż przed nią, jest już raczej pewne. Na część świata obecna sytuacja wpłynie mocniej, na część mniej. Tyczy się to również gospodarki. Już od wielu tygodni z każdej strony słychać było, że Covid-19 zamieszał również w branży IT.
W zawodach IT, w których ze świecą trzeba było szukać “wolnych” specjalistów na konkretne stanowiska, nagle zrobił się wysyp ogłoszeń, że wiele osób jednak tej pracy poszukuje. Sytuacja się odwróciła. Wiele firm musiało zacisnąć pasa i przerwać zatrudnianie, a nawet pozwalniać część pracowników.
Jednak nie cała gałąź IT jest teraz w patowym położeniu. Porozmawialiśmy o obecnej sytuacji i perspektywach z kilkoma firmami, które starają się dostosować do nowych realiów.
W jakim obszarze Waszej działalności najbardziej da się odczuć obecne zmiany i jak na to reagujecie? Jakie macie rozwiązania?
Pentacomp
Obszar, w którym czujemy najwięcej zmian, to oczywiście sfera komunikacji. Prawie się nie widujemy, nie ma spotkań twarzą w twarz, nie przychodzą do nas klienci, ani my ich nie odwiedzamy fizycznie. Nie mijamy się na korytarzu, nie rozmawiamy w kuchni. Nie bierzemy udziału w szkoleniach i konferencjach on-site.
W zasadzie z dnia na dzień musieliśmy się dostosować do nowych warunków pracy. Spotkania zastępujemy rozmowami telefonicznymi i spotkaniami wirtualnymi. Realizujemy różne pomysły w celu wsparcia pracowników, np. udostępniamy bezpłatne udziały w webinarach i szkoleniach, za pośrednictwem codziennej prostej ankiety badamy nastroje pracowników.
W Pentacompie od zawsze mamy kulturę otwartych drzwi. Rozmawiamy zupełnie otwarcie i swobodnie, niezależnie od stanowiska czy stażu pracy, co w tej chwili niezwykle procentuje. Nie ma co udawać - komunikacja w kilkuset osobowej w pełni zdalnej firmie, to nie jest łatwa sprawa. Mimo to nasi pracownicy wiedzą, co się dzieje w firmie – na bieżąco informujemy o planach, zmianach, postępach w realizacji projektów.
Komunikacja jest rzecz jasna w dwóch kierunkach – prowadzimy kilka tematycznych kanałów na naszym wewnętrznym komunikatorze. Wśród nich również #ZarządZadajPytanie, gdzie każdy z pracowników może podzielić się swoimi spostrzeżeniami, zapytać o ważne dla niego kwestie i co ważniejsze - uzyskać odpowiedzi.
Nie rezygnujemy też z tradycji firmowych. Wielkanocne Pentajajko odbyliśmy w systemie zdalnym i osiągnęliśmy rekordową frekwencję. Otworzyliśmy też „wirtualną kuchnię”, do której każdy może się podłączyć, wypić kawę w towarzystwie współpracowników i pogadać o czymkolwiek.
LINK4
W obszarze security wyzwaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa danych przy rozproszonym charakterze pracy, jaki mamy obecnie. Do tego dochodzi ergonomia i efektywność pracy zdalnej: dostęp do wszystkich potrzebnych narzędzi, wydajność VPN, wprowadzenie na dużą skalę narzędzi do zdalnej współpracy. Tu potrzeba rozwiązań, które nie będą przydatne tylko na czas pandemii, ale także po niej, bo dziś nikt już chyba nie ma wątpliwości, że świat post-covid będzie zupełnie inny niż ten sprzed kilku miesięcy.
Orange
Orange od pierwszych dni pandemii był na pierwszej linii wsparcia naszych partnerów biznesowych. Tysiące pracowników z dnia na dzień musiało przejść w tryb pracy zdalnej, co powodowało zwiększone potrzeby transmisji danych, sprzętu IT, bezpiecznego dostępu do zasobów firmy z domu. Od kilku lat sami eksperymentowaliśmy z pracą zdalną i mogliśmy się podzielić naszymi doświadczeniami i technologią.
Od lat rozwijamy sprzedaż online, a doświadczenie takie jak np. Orange Flex, pozwala nam także doradzać i budować podobne rozwiązania dla Klientów. Także stworzenie ekosystemu firm ICT: Orange, Integrated Solutions, Bluesoft pozwala nam także na budowanie komplementarnych rozwiązań, na które składają się infrastruktura telekomunikacyjna, systemy i aplikacje, rozwiązania cloud i security.
Czy macie poczucie kryzysu branży?
Orange
Staramy się dostosować do nowych realiów. Pamiętajmy, że nasi klienci to także firmy transportowe, turystyczne, gastronomiczne. Część inwestycji z obszaru ICT/IT się zatrzymało, wielu naszych klientów walczy o przetrwanie. W innych branżach zmienił się model działania. To duża szansa dla nas i naszej misji bycia partnerem dla naszych klientów w cyfryzacji ich biznesów. Jest dziś ona aktualna jak nigdy.
LINK4
Technologia jest warunkiem koniecznym szybkiej adaptacji do zmian i podstawą funkcjonowania nowoczesnych firm, stąd nie spodziewamy się kryzysu w branży. Należy na pewno przewidzieć pewne spowolnienie i sfazowanie czy wstrzymanie inwestycji wśród firm, które zostały dotknięte skutkami pandemii koronawirusa. Dla nas jednak sprzedaż na odległość nie jest nowością, byliśmy pierwszym directem na polskim rynku. W pandemii raczej rozwijamy już dotychczasowe rozwiązania, niż tworzymy nowe. Doświadczenia z kanałów zdalnych przełożyliśmy na model sprzedaży, który dotychczas wymagał kontaktu z człowiekiem, czyli przez agenta. Dziś nawet współpracujący z nami agenci sprzedają zdalnie.
Pentacomp
Branża IT świadczy usługi przedstawicielom wszystkich sektorów gospodarki. Jednych stan epidemii dotknął wyjątkowo mocno, inni szybko odnaleźli się w nowej rzeczywistości i działają bez większych przeszkód. Są też tacy, którzy rozwijają się teraz wyjątkowo dynamicznie, a ich potrzeby w zakresie IT nie tylko nie maleją, ale wręcz rosną. Firmy IT, które dotychczas skupiały się na obsłudze branż, które zostały dotknięte kryzysem wywołanym pandemią, same ten kryzys odczują bardzo mocno. Na rynku to widać – wielu specjalistów aktywnie szuka nowego pracodawcy, bo poprzedni nie przedłuża kontraktów.
Z drugiej strony jest masa firm IT, których klienci nie zwalniają tempa. Mają możliwości relokowania zasobów z projektów wygaszanych do tych, w których jest zapotrzebowanie. Obserwujemy więc pewne zmiany, ale one dążą raczej do nowej równowagi niż kryzysu branży. Przyglądamy się im i jesteśmy na pewno czujniejsi niż zwykle. Staramy się reagować szybko, ale bez nerwowych ruchów.
Jak prognozujecie najbliższe miesiące w kontekście branży IT?
LINK4
Będzie to niewątpliwie jeszcze większa koncentracja na bezpieczeństwie i rozwiązaniach z tego obszaru. Bardzo ważne jest dla nas również przyspieszenie inicjatyw wspierających zdalną interakcję z klientem i omnikanałowość, a także rozwój ekosystemów i rozwiązań integracyjnych.
Orange
Odpowiem z perspektywy HR - uważam, że o wysoko wykwalifikowanych specjalistów pracodawcy nadal będą walczyć. Wraz z szeroko wdrażaną w branży pracą zdalną pojawiła się większa otwartość na tworzenie zespołów rozproszonych w różnych lokalizacjach i miastach. To duża przestrzeń do ciekawych projektów usprawniających komunikację w wymiarze technologicznym, ale także kompetencji pracowników. Myślę, że dla wyborów pracowników IT będzie ważna perspektywa branży, w której pracują, sposób, w jaki pracodawca zachował się w stosunku do nich w kryzysie, czy zadbał o ich bezpieczeństwo, na ile firma jest stabilna finansowo i przewidywalna. To czas trudnych wyborów i etyka oraz empatia pracodawcy będą ważnym elementem decyzji o przejściu do innej firmy.
Pentacomp
Część firm IT, szczególnie tych, które skupiały się na obsłudze klientów, którzy najbardziej ucierpieli z powodu pandemii, może sobie w tej sytuacji nie poradzić. Nie obserwujemy jednak ogólnego spadku inwestycji klientów w rozwój IT. Zmieni się pewnie profil projektów – klienci będą pracować nad przemodelowaniem procesów biznesowych w związku ze zwiększonym udziałem pracy zdalnej. Rewolucji się jednak nie spodziewamy.
Rynek pracy też jest dynamiczny, a sytuacja wyjątkowa, zmiany już widać. Kryzys wywołany pandemią uderza w przedsiębiorców – ci tną koszty i plany rozwojowe odkładają na później – firmy IT tracą projekty i zwalniają pracowników. Skutkiem tego ciągu przyczynowo-skutkowego jest coraz częstsze pojawianie się „w obiegu” specjalistów, którzy od lat nie musieli aktywnie szukać zatrudnienia. Z sytuacji korzystają firmy takie jak Pentacomp, w których zapotrzebowanie na doświadczonych konsultantów nie maleje.
Czy zauważacie większe zaangażowanie kandydatów? Co się zmieniło?
Orange
Tak, zdecydowanie więcej wykwalifikowanych specjalistów kontaktuje się z nami np. przez LinkedIn. Jednocześnie dość ostrożnie podejmują decyzję. Badają opcje. Dokładnie sprawdzają zespół, szefa, innowacyjność projektów i technologii, które ma w ofercie firma. Rozmowy toczą się dłużej, co jest dobre dla jakości decyzji po obydwu stronach.
Ciekawie też wyglądają zdigitalizowane procesy wdrażania i adaptacji. Trochę się tego obawiałem, ale pierwszy feedback od naszych nowych pracowników jest całkiem pozytywny. Nasi eksperci od wewnętrznych narzędzi e-learningowych i platform wiedzowych mają nowe wyzwanie, żeby podzielić ogrom wiedzy na mniejsze paczki, wdrażać różnorodne i lekkie formy takie jak filmy, quizy. Ale chyba największe wyzwanie to zachować w tym wszystkim przyjazność i ludzką empatię. W tym duża rola liderów, których przygotowujemy do nowej, zdalnej roli.
Pentacomp
Rynek pracy w sektorze IT w warunkach kryzysu nadal jest dynamiczny i stale się rozwija. W porównaniu z okresem sprzed pandemii stopień zaangażowania kandydatów w poszukiwania pracy oraz odpowiedzi na ogłoszenia rekrutacyjne jest większy, zauważyliśmy znaczący wzrost spływu aplikacji. Jednocześnie można zauważyć, że mimo zmiany sytuacji na rynku, oczekiwania finansowe doświadczonych kandydatów wzrosły. Ponadto w ramach funkcjonującego w firmie „programu poleceń” zwiększyła się liczba kandydatów rekomendowanych przez naszych pracowników.
LINK4
Da się zauważyć większą dostępność kandydatów, natomiast oczekiwania finansowe ekspertów/osób z dużym doświadczeniem i znajomością nowoczesnych rozwiązań utrzymują się wciąż na wysokim poziomie. Istotne jest to, że dla kandydatów, jak i pracowników, najważniejsze jest bezpieczeństwo pracy i stabilizacja zatrudnienia. Nasza firma w pełni opiekuje te obszary.
Czy planujecie zostawić pracę zdalną w większym wymiarze jeszcze przez długi czas lub w niektórych zespołach nawet na zawsze?
Pentacomp
Mamy przygotowany plan „odmrażania” biur przy ciągłym zachowaniu odpowiednich warunków higienicznych. Będzie to proces długofalowy, realizowany etapami. Powoli będziemy zmniejszać % osób pracujących zdalnie, ale mamy świadomość, że część pracowników doskonale się w tym trybie odnalazła.
Czy na zawsze? To zależy od zespołów. Jeśli uznają, że taki tryb pracy jest najlepszy dla nich i dla projektu – dołożymy wszelkich starań, żeby zapewnić im komfort. Przyjmujemy więc, że nawet po powrocie do biur będziemy pracować zdalnie w większym wymiarze niż przed epidemią. Zwiększony udział pracy zdalnej wywołuje m.in. zmianę podejścia do korzystania z powierzchni biurowej. Przestrzeń trzeba dostosować tak, aby zespoły rozproszone (pracownicy zdalni i stacjonarni) pracowały w najlepszych możliwych warunkach.
W Pentacompie praca zdalna to zresztą żadne novum. Taki tryb był dostępny od dawna, choć oczywiście nie w takim zakresie jak dzisiaj. Działamy w branży, w której praca na odległość dobrze się sprawdza i plany zwiększenia udziału tej formy mieliśmy już wcześniej. Epidemia znacznie przyspieszyła ich realizację. Jednocześnie ta część klientów, która kiedyś wyrażała niechęć do angażowania zdalnych zespołów, przekonała się, że nie taki diabeł straszny.
LINK4
Rozważamy w pełni elastyczny model pracy dla naszych pracowników, dając im możliwość wyboru, zgodnie z ich oczekiwaniami. Niewykluczone, że taki model wprowadzimy nie tylko w działach IT. Decyzje będziemy podejmować w porozumieniu z naszymi pracownikami, bo ich opinia jest dla nas ważna przy podejmowaniu tego typu decyzji.
Orange
Tak, rozmawiamy o tym, włączając w dyskusję pracowników. Ponad 70% pracowników obszaru B2B w Orange chce większego wymiaru pracy zdalnej niż przed pandemią. Myślimy, że dotychczasowe biura zmienią swoją rolę, a ciężar pracy w większym stopniu przeniesie się do domu. Warsztaty, spotkania z klientami, laboratoria technologiczne i showroomy będą zastępować przestrzeń typowo biurową. Pracujemy teraz nad tym, żeby praca w domu była „zdrowsza” zarówno fizycznie, jak i psychicznie. To będzie oznaczało nowe podejście do projektów well-being, roli HR, menedżera. Rozpoczyna się nowa normalność, co w tej niełatwej sytuacji jest dla nas jednak inspirującym wyzwaniem.
Podsumowanie
Jak widać, nie wszędzie jest źle. Miejmy nadzieję, że bardziej dotknięte kryzysem sektory branży IT również znajdą sposoby na przeskoczenie trudności lub wymyślą drogę na zmianę swojego profilu działalności i świat IT w naszym kraju nadal będzie jednym z najprężniej rozwijających się.
Zachęcamy również do zapoznania się z subiektywnym spojrzeniem CEO Bulldogjob, Iwony Tur na temat tego, jaki był stan rynku pracy IT przed pandemią, jak ma się obecnie i jakie są tendencje na tym rynku zatrudnienia.
Autorzy komentarzy
Maciej Piórko - HRBP Director w Orange Polska
Katarzyna Giera - Specjalista ds. rekrutacji w LINK4
Joanna Śmigielska - HR Manager w Pentacomp
Michał Kirpluk - Wiceprezes Zarządu w Pentacomp