Project Manager - ale jak nim zostać?
Ranga zawodu kierownika projektu i zapotrzebowanie na ludzi o takim profilu zawodowym na rynku pracy rośnie z roku na rok. Niewątpliwie nie każdy kierownik projektu może zostać prezesem, jednak właśnie wielu prezesów było na początku swojej kariery zawodowej wybitnymi kierownikami projektów.
Historia Kaśki (studium przypadku)
Kaśka pracowała w zespole marketingowym w pewnej instytucji finansowej, kiedy jej szef zaanonsował zmiany. Prezes chciał z nią porozmawiać. Miał dla niej propozycję. Mogłaby się zająć projektem Public Relations, gdyż firma właśnie przechodziła kryzys medialny, albo zdecydować się na poprowadzenie kilku projektów produktowo-biznesowych w firmie w roli kierownika projektu. I jedna, i druga propozycja była wyzwaniem – w obydwu obszarach firma miała duże kłopoty, a jej kultura biznesowa nie była otwarta na szybkie zmiany.
Kaśka wiedziała, że produkty bankowe bazują na systemach IT, że w branży wdraża się wiele nowych usług, a elektroniczne usługi płatnicze znajdują się w centrum innowacji. Miała jednak obawy, gdyż nie była ani informatykiem, ani inżynierem. Postanowiła jednak przyjąć to wyzwanie, ponieważ wiedziała, że dla jej prezesa najważniejsza jest motywacja, umiejętność rozwiązywania problemów i osiągania celów. Dodatkowym argumentem była biegła znajomość francuskiego oraz to, że potrafi jasno komunikować zadania wynikające z projektu. Od tego czasu minęło już 10 lat.
Kaśka ma za sobą wiele w pełni zakończonych projektów informatycznych i biznesowych, oraz doświadczenie poparte certyfikatami zawodowymi. Certyfikat Prince 2 Foundation, który opłaciła z odprawy otrzymanej w wyniku restrukturyzacji sprawił, że z czasem otrzymała ofertę pracy w dużej instytucji finansowej. Co prawda na kiepskich warunkach, ale za to samodzielnie poprowadziła duży regionalny projekt międzynarodowy migracji i rozwoju produktów finansowych, opartych na nowoczesnych technologiach elektronicznych.
Kaśka miała szczęście: firma dysponowała budżetem szkoleniowym, z którego pieniądze mogła przeznaczyć na wybrany przez siebie dowolny cel. Wybrała kolejny poziom szkolenia z zarządzania projektami – Prince2 Practitioner, gdyż chciała zostać wysoko kwalifikowanym i poszukiwanym pracownikiem na rynku, oraz ugruntować swoje doświadczenie zawodowe.
Zdobyte certyfikaty, doświadczenie pozyskane podczas realizacji projektu biznesowego oraz wiedza związana z zagadnieniami IT w instytucjach finansowych, zaowocowały z czasem ofertą pracy w globalnej firmie z branży IT oraz możliwościami sfinansowania kolejnych certyfikacji zawodowych.
Certyfikat Project Management Institute w USA na poziomie Project Management Professional (PMP) otworzył Kaśce wiele drzwi i pozwolił ubiegać się o pracę przy ambitnych projektach regionalnych i globalnych. Podczas szkolenia otrzymała szereg narzędzi i praktycznych porad umożliwiających zarządzanie dużymi, złożonymi projektami. Zakres obejmował wiele aspektów zarządzania traktowanych tak, jak na poziomie studiów MBA.
Po jakimś czasie, już w roli program managera, Kaśka nie tylko zarządzała projektami, ale zaczęła również doradzać project managerom uczestniczącym w jej programie w zakresie najlepszych praktyk w zawodzie. Poznała też nowe wyzwania i inne aspekty tego ciekawego zawodu w kontekście zarządzania portfolio projektów.
Project management jest wdzięcznym zajęciem w przypadku ludzi posiadających specyficzne cechy charakteru, wśród których znajdują się orientacja na osiąganie celu oraz umiejętność pracy zespołowej, bez której zwykle celu osiągnąć się nie da. Najbardziej istotne są bardzo wysokie umiejętności komunikacyjne – im większe, tym dalej zaprowadzą Cię w tym zawodzie. Umiejętność szybkiego uczenia się, kojarzenia faktów i strategicznego myślenia jest również bardzo ważna.
–uważa Kaśka, obecnie program manager w globalnej firmie IT.
Według amerykańskiego Project Management Institute, dobry project manager rozumie zagadnienia technologiczne, ale bazuje na ekspertyzie specjalistów IT, nie koncentrując się nadto na szczegółach. Dobry project manager kontroluje całość – wszystkie aspekty projektu, a nie tylko jeden, na przykład technologiczny. To lider, który potrafi rozwiązywać problemy za pomocą dostępnych mu narzędzi i zespołu projektowego. Jego wiedza technologiczna jest często dodatkowym atutem i może być wymagana w niektórych projektach o specyficznym charakterze.
Dobry project manager potrafi uzyskać poparcie kadry zarządzającej dla swoich działań, bez którego realizacja projektu obdarzona jest zbyt dużym ryzykiem. Motywowanie ludzi do pracy, zarządzanie zespołem projektowym bez autorytetu, jaki daje formalnie choćby stanowisko ”dyrektora”, wymaga od niego wielu wysokich umiejętności miękkich w zakresie komunikacji międzyludzkiej. Warsztat menedżerski kierownika projektu musi więc być szeroki i wymaga ciągłego kształcenia, również w zakresie wiedzy IT.
Od umiejętności profesjonalnego planowania do zarządzania ryzykiem, finansami projektu czy jakością, po jakże ważne umiejętne zarządzanie ludźmi, komunikacją i oczekiwaniami interesariuszy w projekcie – duży warsztat menedżerski jest niezbędny do skutecznego wdrożenia pomysłu biznesowego, czy założonej strategii. Musi mieć tym wyższy poziom, im większa skala i złożoność otrzymywanych wyzwań projektowych. Doświadczenie, certyfikacje, szkolenia, znajomość języków obcych, sprawne poruszanie się w tematyce IT na poziomie ogólnym, umiejętność szybkiego uczenia się i motywacja są niezbędne w zawodzie kierownika projektu.
Czynników sukcesu jest, rzecz jasna, wiele, jak choćby kultura projektowa firmy, czy też jej brak. Stąd waga profesjonalnych certyfikatów i potrzeby znajomości metodyk zarządzania, a przede wszystkim miękkich umiejętności interpersonalnych. Należy do nich skuteczna komunikacja – w tym znajomość języków obcych, umożliwiająca pracę w międzynarodowych zespołach. Metodyka zarządzania jest dobrym punktem odniesienia w momencie przezwyciężania napotykanych trudności i problemów. A te występują licznie w każdym projekcie.
W korporacjach znajomość języka jest kluczowa
Wiele firm poszukuje kandydatów ze znajomością rzadkich języków obcych, innych niż angielski. Znajomość języków nie jest kompetencją, którą kandydat może zdobyć z dnia na dzień i jej brak może zablokować skutecznie proces rekrutacji. Wynika to ze specyfiki naszego rynku, na którym praca jest często przenoszona z zagranicy do licznie operujących „delivery centers”, tworzonych przez globalne korporacje lub działających w modelu outsourcingowym. Najbardziej poszukiwany, poza językiem angielskim, jest język niemiecki, francuski, włoski, hiszpański, rosyjski, czy języki skandynawskie. Kompetencje komunikacyjne wymagane od kierowników projektów, to nie tylko te miękkie, pozwalające łatwiej przewodzić zespołowi projektowemu, ale również znajomość języków obcych pozwalająca na realizację projektów międzynarodowych, czy też po prostu na pracę w globalnej korporacji, w której wykonywane zadania zwykle wykraczają poza lokalny rynek i angażują międzynarodowe zasoby ludzkie.
Osobowość
Osobowość jest ważnym czynnikiem sukcesu w zawodzie kierownika projektu. Rekrutujący zwracają na nią uwagę w czasie rozmowy kwalifikacyjnej. Uzasadniona pewność siebie, poczucie własnej wartości, motywacja, orientacja na osiąganie celów, ciekawość, chęć uczenia się, ambicje oraz takie cechy jak: umiejętność strategicznego myślenia, czy wreszcie pozytywne myślenie – te cechy mogą pomóc Ci zdobyć ofertę pracy umożliwiającą uzyskanie doświadczenia w zawodzie (lub w roli pokrewnej na początku kariery zawodowej).
Doświadczenie jest ważne, ale umiejętność szybkiego uczenia się jeszcze ważniejsza
Jeśli przeanalizujecie oferty pracy pojawiające się na rynku, dojdziecie do wniosku, że podobnie jak w każdym innym zawodzie, niemal 100% pracodawców wymaga doświadczenia w pracy na tym stanowisku. W przypadku młodszych kierowników projektów to najczęściej 2-5 lat, a w przypadku doświadczonych kierowników projektów czasem 10 lat i więcej. Wiele firm szuka jednak unikalnych umiejętności, np. znajomość rzadkiego języka obcego. Jednak często patrzy się także na koszty pracy. Bywa, że pracodawca jest w stanie zatrudnić osobę bez doświadczenia na danym stanowisku, ale z doświadczeniem np. w sektorze IT, lub też po prostu z umiejętnościami technicznymi, a posiadającą określone cechy charakteru rokujące sukces. Bywa że firmy wolą zainwestować w rozwój pracownika, oferując szkolenia, finansując certyfikacje, tworząc możliwość zdobywania doświadczenia w zawodzie przy prostszych projektach, niż zatrudnić droższego, doświadczonego specjalistę. Taka sytuacja to szansa wejścia do zawodu bez dużego doświadczenia w roli kierownika projektu.
Co daje certyfikat?
Certyfikat jest ważny i bardzo pożądany. Wieleofert pracy dla project managerów zawiera informację, że wiedza z zakresu zarządzania projektami, potwierdzona certyfikatem, będzie dodatkowym atutem. Bywa, że certyfikat jest wymagany jako konieczny. Certyfikat jest dla kandydata nie tylko wyróżnikiem w CV na tle innych kandydatów, ale również potwierdzeniem dla pracodawcy, że przyszły pracownik ma wiedzę o najlepszych praktykach stosowanych w tym zawodzie, standardach opartych na doświadczeniach project managerów na całych świecie i wyposażonych w metodykę pracy, uważaną za najlepszy punkt odniesienia.
Wybranie najlepszego certyfikatu, zależy często od środowiska projektowego – firmy, w której pracujemy lub pragniemy się zatrudnić. Metodyki zarządzania i standardy są jednak bardzo zbliżone, jeśli chodzi o podejście do zarządzania projektami. Różnią się pozycjonowaniem Project Managera czy podejściem, do dokumentacji projektowej. Najbardziej popularne na świecie są certyfikacje PMI, Prince2 oraz IPMA. Trudne do uzyskania certyfikacje wymagają poza zdaniem egzaminu, również udokumentowanego doświadczenia w zawodzie, referencji o ciągłym kształceniu w celu utrzymania uzyskanych uprawnień. Prawdopodobnie to właśnie w takie certyfikaty warto zainwestować wraz ze wzrostem kompetencji PMa, gdyż są najbardziej cenione przez pracodawców. Szkolenia w ogóle są dobrym pomysłem na start, jeśli nie masz doświadczenia w zawodzie, a chciałbyś zatrudnić się pewnego dnia jako kierownik projektu
_____________________________________________________________________________________________
Źródło: Innovation Directors.
www.innovation-directors.pl