Jak użyć AI jako doradcy kariery?

Chcesz dostać niezłą konsultację dotyczącą Twojej kariery w IT, spędzając nad tym niecałą godzinę? Możesz zmienić AI w Twojego osobistego konsultanta kariery. Pokażemy Ci, jak to zrobić.

Bądźmy szczerzy: AI nie da Ci magicznego rozwiązania i nie powie Ci, co masz zrobić, by uzyskać najlepszy rezultat. Tak naprawdę chodzi o użycie go jak „inteligentnego lustra”. Czyli narzędzia, które przeprowadzi Cię przez ustrukturyzowany proces refleksji nad sprawami zawodowymi. Pomoże to nieco rozplątać myśli, przemyśleć pewne sprawy i zobaczyć Twoją sytuację ze świeżej perspektywy.

Przedstawimy prosty sposób, by w kilku krokach przejść przez taki proces. Przetestowaliśmy go w kilku scenariuszach i rezultaty są zaskakująco dobre.

Co potrzebujesz i od jakiego promptu zacząć

By wynik eksperymentu był dobry, potrzebujesz jednego z lepszych LLM-ów. Możesz użyć ChatGPT (z GPT-4.1 czy O3), Claude (Opus) lub Gemini Pro (2.5). Ważne, żeby miały opcję myślenia (ang. reasoning) i długie okno kontekstu.

[Disclaimer] Zanim przejdziemy dalej, musimy przypomnieć, że AI nie jest doskonałe. Pamiętaj o rozsądnej prywatności – nie wpisuj poufnych informacji czy danych osobowych. Pamiętaj, że AI jest stronnicze ze względu na źródła danych i trening, więc użyj krytycznego myślenia tam gdzie trzeba. W końcu AI ma być tu partnerem w burzy mózgów, a nie wróżką. Na Tobie ciąży odpowiedzialność za własną karierę.

Prompt powinien mieć 4 części. Będziemy tu używać angielskiego, ale pisanie promptów po polsku też jest OK. Przejdźmy przez nie.

Rola: Jak zawsze warto opisać AI, jaką rolę ma pełnić. Zacznij od: Act as a career advisor that specializes in tech and IT roles.

Podsumowanie Twojej kariery: To tu podajesz podstawowy kontekst. Im bardziej znaczące informacje podasz, tym lepiej dla AI, bo mniej musi zgadywać. Możesz podać:

• lata doświadczenia i domenę, w której się specjalizujesz (np. backend, data science, cybersecurity),
• kluczowe technologie, które znasz,
• krótką historię zatrudnienia,
• co sprawia Ci przyjemność, a co Cię wyczerpuje w pracy.

Napisz parę zdań, ale pamiętaj, że to jest początek konwersacji, więc nie pisz tu autobiografii.

Problem i cel, jaki masz: Powiedz jasno, co chcesz osiągnąć. Szukasz nowej pracy? Chcesz zmienić specjalizację? Walczysz z wypaleniem? Trzeba to sprecyzować.

Instrukcja: Musisz kontrolować przebieg rozmowy i ta część właśnie temu służy. AI ma prowadzić wywiad, a nie dawać Ci ogólne dobre rady. Dlatego poinstruujemy AI, by zadawało konkretne pytania pojedynczo, budując dokładne zrozumienie Twojej sytuacji:

To provide me with the best advice possible to achieve my goal, ask me as many questions as needed. Ask me one relevant question at a time to build a comprehensive understanding of my situation before you give me any recommendations.

Zebraliśmy kilka przykładów w tym dokumencie.

Potencjalne problemy

Twój doradca AI natychmiast zacznie zadawać pytania. Większość z nich powinna być trafna, ale AI to AI, więc pojawią się pewne problemy. Oto kilka z nich:

AI idzie w maliny

AI bardzo lubi się zafiksować na czymś, co nie ma znaczenia. Będziesz próbować omówić wysokopoziomową, pięcioletnią wizję kariery, a AI nagle uczepi się czegoś dziwnie szczegółowego, pytając na przykład: „Czy możesz mi powiedzieć więcej o formacie swojego CV?” lub „Jakie było najtrudniejsze pytanie na Twojej ostatniej rozmowie o pracę?”.

Musisz przejąć stery i sprowadzić rozmowę z powrotem na właściwy poziom. Powtórz AI jakie są ramy ćwiczenia i cel. Najlepiej działa stanowcza korekta: That's not relevant right now. I need us to stay focused on the high-level, 5-year vision. Remember the goal. czy coś takiego.

AI to "midwit"

Trochę przeciwność poprzedniego punktu. Zamiast zapytać o konkretną rzecz, AI może olać Twoje instrukcje i wrzucić długi plan z mnóstwem sugestii, myśląc, że go potrzebujesz. Tymczasem może 5% z tego będzie się miało jakkolwiek do Twojej sytuacji.

To zwykle problem z kontekstem. Pamiętaj, że AI nie „wie”, co masz na myśli, i raczej jeszcze nie zna każdego szczegółu z Twojego życia zawodowego. Jeżeli AI coś przeoczyło, to po prostu to opisz. Tak czy siak warto powtórzyć, jaki jest cel i jak wygląda proces.

AI źle odczytuje Twoje intencje

W miarę jak odpowiadasz na pytania, AI zaczyna budować jakieś rozumienie Twojej sytuacji i wplatać w odpowiedzi coraz więcej osądów na ten temat. Czasem jednak widać, że kompletnie źle interpretuje Twoje odpowiedzi.

W takiej sytuacji po prostu napisz jeszcze raz, że nie o to Ci chodziło, i wytłumacz intencję innymi słowami. Po tym możesz odpowiedzieć na pytanie, które zapewne też było zawarte w odpowiedzi AI.

AI trafia w czuły punkt

Prędzej czy później AI napisze coś, co Cię zdenerwuje. Może zadać głupie, naiwne czy ignoranckie pytanie, szczególnie jeżeli weźmiesz pod uwagę to, co już padło w kontekście konwersacji.

To nie bug, to ficzer.

To ukryta wartość całego ćwiczenia. To okazja do autorefleksji. Zatrzymaj się i zastanów: Dlaczego to pytanie mnie rozdrażniło? Czy coś ono podważa? Czy uderza w brak pewności siebie w jakimś aspekcie? AI to program, który nie może Cię „zrozumieć” na ludzkim poziomie. Twoja reakcja pokazuje pośrednio stan Twojego umysłu i sposób myślenia. Analiza tej reakcji może być bardzo cenna.

Rezultat

Oczywiście to Twój czas i Twoja sesja. To, jak ją wykorzystasz, zależy od Ciebie. Możesz potraktować to jako formę „pseudo-terapii”. Może być to przestrzeń do wyrzucenia z siebie frustracji i przetworzenia myśli o swojej karierze. Możesz też po prostu użyć jej, aby ponownie przemyśleć konkretną decyzję, którą rozważasz. Możesz również przejść przez cały proces aż do końca i wyjść z niego z jasnym, konkretnym planem działania. Niezależnie od Twojego podejścia, sesja kończy się przeniesieniem odpowiedzialności: od teraz to wyłącznie od Ciebie zależy, co zrobisz z tym, czego się nauczyłeś.

Metoda oparta na takiej konwersacji to wszechstronne narzędzie, które możesz dostosować do wielu innych wyzwań zawodowych. Możesz go użyć do przeprowadzenia post-mortem swojej niedawnej rozmowy kwalifikacyjnej, prosząc AI o wskazanie słabych punktów w Twoich odpowiedziach. Możesz wykorzystać podobny proces, aby przygotować się do trudnej rozmowy z menedżerem na temat awansu lub zmiany roli. Użycie tej techniki bardzo łatwo zmienić poprzez modyfikację roli, w jakiej AI występuje, oraz celu w początkowym prompcie.