Jak rozliczać PIT i ZUS jako manager IT na działalności?

Udało Ci się osiągnąć kolejny szczebel kariery w świecie IT i zostałeś managerem. Do  tej pory wykonywałeś swoje zadania w ramach opodatkowanej liniowo działalności gospodarczej. W takiej sytuacji warto zweryfikować, czy nadal możesz korzystać z 19% stawki podatku i odprowadzania ZUS według stawek właściwych dla działalności gospodarczej. Może okazać się, że nie zawsze!

Czy manager może prowadzić działalność gospodarczą?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na terenie Polski podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, a także jej zawieszenie jest wolne dla każdego na równych prawach i zagwarantowane jest w Konstytucji RP. Przy czym, wykonywanie pewnych czynności może wymagać odpowiednich kwalifikacji np. w przypadku zawodu lekarza.

Co do zasady, ograniczenia nie dotyczą managerów pracujących w branży IT. Osoba na stanowisku menedżera może wykonywać swoje czynności w ramach działalności gospodarczej, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z przepisów prawa. Przy czym wiąże się to z konsekwencjami na gruncie PIT (o czym poniżej).

Działalność gospodarcza managera a wykonywanie czynności zarządczych

Prowadząc działalność gospodarczą należy pamiętać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa o PIT”) wskazuje, iż czynności o charakterze zarządczym (nawet jeśli wykonywane są w ramach działalności gospodarczej) klasyfikuje się do działalności wykonywanej osobiście. Ta kwalifikacja ma znaczące skutki na gruncie PIT i ZUS. Zanim jednak do tego przejdziemy, ustalmy najpierw jakie czynności to czynności o charakterze zarządczym. Wyróżniamy dwa rodzaje czynności zarządczych:

• zarządzanie ludźmi – np. udzielanie zgody na wzięcie urlopu, decydowanie o wzroście wynagrodzenia, przeprowadzanie oceny pracy pracownika,
• zarządzanie mieniem – np. podejmowanie w imieniu pracodawcy decyzji o dotyczących majątku spółki.

Oznacza to, że w przypadku każdej osoby o stanowisku managera należy zweryfikować, czy zajmuje się on zarządzaniem ludźmi lub mieniem. W praktyce spotykamy się bowiem ze stanowiskami, które opisane są jako manager, a nie są związane z zarządzaniem ludźmi lub projektem (zajmują się zarządzaniem projektem).

Jeśli jednak manager wykonuje czynności zarządcze wskazane powyższej, konieczne jest niezwłocznie zweryfikowanie poprawności rozliczeń PIT i ZUS.

Czynności zarządcze wykonywane w ramach działalności gospodarczej – PIT i ZUS

Ustawa o PIT wyklucza możliwości wykonywania czynności zarządczych w oparciu o prowadzenie działalności gospodarczej. Jednakże jak wspomniano wcześniej, czynności te dla celów podatkowych oraz ZUS klasyfikowane są jako działalność wykonywana osobiście. Ten rodzaj działalności opodatkowany jest na zasadach podobnych do dochodów z umowy o pracę (analogicznie do umowy zlecenia).

Jeśli manager wykonuje czynności zarządcze (w rozumieniu wyżej przytoczonym) w ramach działalności gospodarczej, w sytuacji potencjalnej kontroli, organy podatkowe oraz ZUS mogą dokonać zmiany klasyfikacji dochodów przez niego osiąganych, co wiąże się z koniecznością odprowadzania podatku i składek ZUS na zasadach zbliżonych do umowy o pracę. Zarówno Urząd Skarbowy, jak i ZUS, może żądać zapłaty zaległego podatku/składek wraz z odsetkami.

Jestem managerem prowadzącym działalność gospodarczą i wykonującym czynności zarządcze – co zrobić?

Jeśli jesteś managerem prowadzącym działalność gospodarczą i wykonującym czynności zarządcze, to może się okazać, że struktura taka wymaga weryfikacji ponieważ Wasze dochody powinny być inaczej rozliczane dla celów PIT. W praktyce rynkowej spotyka się w takich sytuacjach zastosowania dwóch umów (osobną na czynności managerskie i osobną na czynności specjalistyczne), przy czym, takie rozwiązanie wymaga analizy każdej sytuacji, weryfikacji czynności i wynagrodzeń, warunków świadczenia usług oraz bardzo ostrożnego ukształtowania wzajemnych stosunków menedżer - spółka.