Czy programista na emeryturze będzie biedny

Z przeprowadzonych w ostatnich latach badań wynika, że prognozowana przeciętna wysokość emerytury wyniesie w 2060 roku ok. 9145 zł miesięcznie i stanowić będzie zaledwie 25% ostatniej pensji. Jeśli jesteś przedsiębiorcą lub pracujesz na kontrakcie B2B, otrzymasz nawet kilka razy mniej.  Z czego wynika aż tak wielka dysproporcja?

B2B

W dzisiejszych czasach coraz więcej osób decyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej i nawiązanie współpracy ze swoim faktycznym pracodawcą w relacji B2B. Ten trend jest szczególnie widoczny w branży IT, gdzie takie rozwiązanie wybiera średnio co trzeci specjalista. 

Na dużą popularność „samozatrudnienia” wśród programistów i innych specjalistów z branży IT wpływa przede wszystkim możliwość korzystnego rozliczenia podatkowego i wyższe wynagrodzenie „na rękę” niż w przypadku zatrudnienia na umowie o pracę. Na wyborze B2B korzystają przede wszystkim osoby o zarobkach przekraczających „średnią krajowa”, a takich w branży IT nie brakuje.

Kliknij, aby powiększyć.

Wysokie wynagrodzenie pobierane z kontraktów B2B niestety nie zawsze przekłada się na wysoką emeryturę. Decydują o tym przede wszystkim 2 czynniki: 

• ulgi i zwolnienia od składek na ZUS w pierwszych latach działalności gospodarczej;
• stała podstawa ustalenia wysokości składek.

Czas na kilka słów wyjaśnienia. Jak już wspominałem, jednym z profitów, jakie daje własna działalność gospodarcza, jest możliwość korzystania z ulg dla przedsiębiorców. Większość z nich pozwala na uniknięcie lub obniżenie wysokości składek ZUS, w tym składek na ubezpieczenia emerytalne.

Nie ma nic za darmo

Ani ZUS, ani rząd nie opłaca składek za nas. W tej sytuacji już na początku prowadzenia własnej działalności gospodarczej nasze przyszłe konto emerytalne jest znacznie uboższe niż u osób zatrudnionych na umowie o pracę.

Drugą istotną różnicą jest niezależna od faktycznych zarobków podstawa ustalenia wysokości składek ZUS, która wynosi obecnie 3553,20 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego).  Choć w teorii jest to wartość minimalna i każdy przedsiębiorca może zadeklarować większą kwotę i płacić wyższe składki, to w praktyce czyni tak jedynie ok. 2% z nich. 

Kliknij, aby powiększyć.

W przypadku osób zatrudnionych na umowie o pracę podstawa ustalenia wysokości składek jest zmienna i wynosi tyle ile wysokość ich przychodów ze stosunku pracy i  stosunków pokrewnych. Dla lepszego zobrazowania różnic zerknijcie do poniższych tabelek. Przyjmijmy, że w obu przypadkach programista zarabia 10.000 zł miesięcznie.

Umowa o pracę

Umowa na B2B

Źródło: https://www.biznes.gov.pl 

Jak widzimy, przy zarobkach na poziomie 10.000 zł, różnica w wysokości składek na ubezpieczenia społeczne między programistami na B2B i na umowie o pracę wynosi ponad 2 tys. zł miesięcznie.

Warto wspomnieć, że programiści korzystający z ulg takich jak: „Mały ZUS” lub „Mały ZUS Plus” płacą jeszcze mniej, a przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej w ogóle nie płacą składek na ubezpieczenia społeczne („Ulga na start”).

Wraz ze wzrostem zarobków, dysproporcja w wysokości składek ZUS tylko rośnie. Tymczasem opłacane przez nas składki na ubezpieczenia społeczne zasilają nasze konto emerytalne i mają bezpośrednie przełożenie na wysokość otrzymywanej przez nas w przyszłości emerytury.

Co z emeryturą?

Czy to oznacza, że własna działalność gospodarcza nie ma przyszłości? Czy jeśli działamy na zasadach B2B powinniśmy zapomnieć o przyszłej emeryturze? Na takie pytania nie ma prostych odpowiedzi.

Przed podjęciem decyzji o wyborze formy zatrudnienia, każdy powinien rozważyć swoje opcje oraz pomyśleć o planach na przyszłość. Własna działalność gospodarcza daje nam sporo możliwości odłożenia lub zainwestowania środków, które zabezpieczą nas na przyszłość.

Na rynku pojawia się też coraz więcej rozwiązań dedykowanych przedsiębiorcom i samozatrudnionym, które stanowią dobrą alternatywę dla emerytury z ZUS (IKE, IKZE, PPE, ETF-y itd). W każdym przypadku niezbędna jest jednak rozwaga i rozsądne planowanie swojej przyszłości.

Pamiętaj, że nie każdy będzie w stanie pracować na emeryturze i należy się zabezpieczyć na ewentualny brak dodatkowych dochodów po zakończeniu pracy.

Czy programista na umowie o pracę może być spokojny o swoją przyszłą emeryturę?
Niestety nie.

Biorąc pod uwagę obecne prognozy i pogarszającą się sytuację demograficzną, nawet umowa o pracę i solidne wynagrodzenie nie dają gwarancji otrzymania w przyszłości wysokiej emerytury.

Rozwiązaniem może być korzystanie z dodatkowych ubezpieczeń emerytalnych lub inwestowanie odłożonych środków. Warto też pamiętać, że do 2060 roku zostało trochę czasu, a nasz system emerytalny zapewne czeka jeszcze niejedna zmiana.

Jak zabezpieczyć emeryturę?

Można zbierać środki na koncie (zamiast do skarpety) i systematycznie powiększać pulę poduszki finansowej na starość. Należy tylko pamiętać, że inflacja stale nam towarzyszy, zatem z czasem będą miały mniejszą siłę nabywczą. Przy szacowaniu minimalnej kwoty oszczędności na emeryturę zaleca się przyjąć właśnie średnią wartość inflacji w skali każdego roku kumulowania środków.

Alternatywnie Twoje pieniądze mogą na Ciebie pracować, natomiast tutaj musisz dobrze wybrać narzędzie, które Ci w tym pomoże. Na rynku masz wiele dostępnych opcji, zatem z pewnością znajdziesz coś dla siebie.

O autorze

Michał Jagodziński jest radcą prawnym w Kancelarii KPPW Legal & Tax. Specjalizuje się w prawie pracy, prawie autorskim i prawie IT. Na co dzień pomaga klientom zabezpieczyć się przed ryzykiem prawnym przy zawieraniu umów oraz wspiera przedsiębiorców przy tworzeniu bezpiecznego i efektywnego modelu prowadzenia biznesu.

Czy zastanawiasz się już nad swoją emeryturą? Oszczędzasz środki na przyszłość? Podziel się swoimi tipami w komentarzu 👇