Czy to naprawdę 30 lat WWW?

Trudno przeoczyć dzisiejsze Google Doodle - 30 lat WWW. Historia jednak nie jest taka prosta. Data 12 marca 1989 roku nie mówi o całości. To zaledwie mały punkt, który być może nie jest nawet najważniejszym w rozwoju WWW. Wiele portali internetowych przedrukowuje dokładnie te same informacje na temat tego wydarzenia, w większości opierając się o artykuł z Wikipedii, przez co ciekawa historia zostaje mocno spłycona.

Po co było potrzebne World Wide Web?

Być może wiecie już, że WWW powstało w CERN. Jednym z pracowników instytutu był Tim Berners-Lee, który już na początku lat 80. był zafascynowany tematem dokumentacji. W 1980 roku opublikował opis systemu ENQUIRE, który był nowym podejściem do dokumentacji. Miał za zadanie zastąpić papierową dokumentację uporządkowanym zbiorem informacji na komputerze. Pozwalał na tworzenie, edycję i wygodne wyciąganie istotnych informacji w późniejszym czasie, w zasadzie przypominało to wczesną formę wiki. Nie była to zupełna nowość, a raczej pewna implementacja idei hypertext - czyli tekstu wyświetlanego na komputerze z referencjami do innych tekstów. To właśnie ta idea - powiązane ze sobą różnych dokumentów - była zalążkiem WWW.

Tim Berners-Lee kontynuował swoją pracę w CERN i coraz częściej spotykał się z problemem utraty informacji o akceleratorach i wynikach eksperymentów. Dokumentacja była rozproszona na wielu komputerach i nie było dobrego sposobu na wykrycie dokumentów w sieci. W owym czasie informacje o tym, gdzie szukać wiedzy, najłatwiej było uzyskać od innych pracowników. Było to szczególnie dużym problemem, ze względu na to, że pracownik CERN był tam zakontraktowany na średnio 2 lata. W związku z tym cenne dane ciągle były tracone, co opóźniało progres.

Naukowiec spodziewał się, że sytuacja ulegnie pogorszeniu wraz z uruchomieniem największego do tej pory akceleratora (LEP, połowa 1989). Dlatego zaczął pracować nad potencjalnym rozwiązaniem problemu.

W marcu 1989 przedstawił swojemu przełożonemu propozycję systemu do zarządzania ogólnie dostępną informacją. Właśnie tę datę (12 marca) świętuje Google, chociaż w swojej książce Berners-Lee napisał, że dokument przedłożył pod koniec miesiąca. Jego propozycja zawierała w sobie to, co wypracował, opisując system ENQUIRE, jednak rozwijała całość o wiele dalej.

Diagram opisujący powiązania w proponowanym systemie, źródło: w3

Roboczo nazwał swój system Mesh, a jego opis jest dostępny online na stronie w3.org. We wstępie określił problem, który chce rozwiązać:

This proposal concerns the management of general information about accelerators and experiments at CERN. It discusses the problems of loss of information about complex evolving systems and derives a solution based on a distributed hypertext system.

Od Mesh do WWW

Początkowo propozycja nie spotkała się z dużym entuzjazmem, w końcu CERN miał na głowie dużo większy projekt - akcelerator LEP. Szef Tima miał sporo wątpliwości co do projektu, twierdził, że propozycja jest zbyt ogólna (na kopii, którą dostał napisał “Vague but exciting…”). Jednak w maju 1989 propozycja została zaakceptowana i Berners-Lee rozpoczął prace nad swoim systemem na komputerze NeXT.

Do końca 1990 dał radę opracować 3 fundamentalne dla WWW technologie: HTML, URI i HTTP. Dodatkowo by pozwolić na przeglądanie i udostępnianie zasobów napisał przeglądarkę WorldWideWeb oraz serwer http i serwer web. To były podstawowe narzędzia, które umożliwiły powstanie WWW.

screenshot przeglądarki WorldWideWeb

Na tym etapie był już świadom, że technologia, którą opracowuje to coś więcej niż tylko system do dokumentacji, stąd zmiana nazwy na World Wide Web. Tim Berners-Lee wiedział już, że chce, by jego dzieło było dostępne dla każdego, a nie tylko pracowników CERN. Dlatego skoncentrował swoje działania na przeniesieniu tego, co wypracował w instytucie do Internetu.

To wszystko pozwoliło 6 sierpnia 1991 roku opublikować opis projektu WWW jako stronę WWW, która nadal jest hostowana na serwerach CERN. Nie należy tej daty mylić z powstaniem pierwszej publicznej strony WWW, bo ta powstała kilka miesięcy wcześniej.

Jak widać, marzec 1989 to był jeden z pierwszych kroków w kierunku WWW. Dlatego należy patrzeć na dzisiejszą rocznicę bardziej jak na narodziny idei niż jako upamiętnienie powstania WWW.